Tầm nhìn văn hóa

08:33 SA @ Chủ Nhật - 22 Tháng Ba, 2015

Đặc trưng chung của đô thị ngày nay không chỉ là văn minh, hiện đại mà phải nhân văn đậm đà bản sắc và phát triển bên vững.

Tầm nhìn văn hóa trong phát triển đô thị cần cả tầm nhìn tổng hợp xã hội kỹ thuật, xã hội kinh tế và xã hội chính trị mang tầm thế kỷ.

Tầm nhìn văn hóa là yêu cầu cơ bản trong mọi vấn đề phát triển, nhất là trong phát triển đô thị theo hướng bền vững như TP Hồ Chí Minh hiện nay.

Mô hình đô thị nào?

Tầm nhìn văn hóa là tầm nhìn thấm nhuần các giá trị văn hóa trên nền tảng khoa học phản ánh xu hướng khách quan của sự phát triển, thể hiện trong mọi hoạt động kinh tế xã hội, trong tiến trình hiện đại hóa, đô thị hóa xã hội mà chúng ta xây dựng.

Tầm nhìn này có thể 20 năm, 50 năm hay 100 năm là tùy theo các kế hoạch phát triển của từng thời kỳ...

Trong thực tế hiện nay, tuy đã có những định hướng nhưng thiếu tầm nhìn xa, thiếu tầm nhìn văn hóa, thiếu cơ sở khoa học. Đang diễn ra nhiều bất cập và rối loạn, trong thực tế phát triển và quản lý đô thị. Chẳng hạn, vấn đề ùn tắc giao thông đô thị đang trở thành điểm nóng, thành "cơn ác mộng", hiện tượng ngập nước, rồi xây dựng các khu công nghiệp gia công sử dụng nhiêu lao động phổ thông… là những bằng chứng. Và "thủ phạm" chính là "thiếu tầm nhìn" quy hoạch dài hạn và quản lý đô thị kém, như một số chuyên gia qua các Hội thảo khoa học thực tiễn đã nêu lên.

Các nhà khoa học trên thế giới về đô thị học đã phân tích nhiều kiểu đô thị và nhiều mô hình của nó như: Đô thị thủ công nghiệp bán nông thôn, đô thị thương mại, đô thị kinh tế hành chính... đô thị công nghiệp, hay đô thị sinh thái... Vậy TP. Hồ Chí Minh đang là mô hình hay kiểu đô thị nào?

Lúng túng triết lý phát triển

Dù có định hướng phát triển đô thị, phát triển thành phố và quy hoạch cho vài thập niên, nhưng nhìn chung vẫn là tầm nhìn ngắn hạn, thậm chí "tầm nhìn nhiệm kỳ", tầm nhìn chưa có đầy đủ thông tin và cơ sở khoa học. Hơn nữa, triết lý phát triển ở TP. Hồ Chí Minh như thế nào cũng đang lúng túng và chưa được nghiên cứu và khẳng định.

Vùng đô thị TP. Hồ Chí Minh gắn với sông nước nhưng thực sự quá trình xây dựng đã vi phạm cân bằng sinh thái, làm hỏng hệ sông nước.

Việc xác định cơ cấu kinh tế thì chưa chú trọng kinh tế dịch vụ và kinh tế công nghệ cao, nên đã sai lầm trong việc bố trí các khu công nghiệp. Việc xác định là trung tâm tài chính thì quá muộn. Về cơ cấu kiến trúc, quy hoạch và thiết kế sai, bất cập, nên hệ thống giao thông và hạ tầng lộn xộn, gây ách tắc giao thông ngập nước.

Cơ cấu xã hội dân cư bố trí không hợp lý nên di dời hoài. Dân cư vào đô thị tự phát và quản lý mang tính hành chính nên lúng túng, gây lãng phí và kém an dân. Cơ cấu văn hóa thì lắp ghép, không rõ bản sắc Việt Nam và phương Nam. Cơ cấu quản lý đô thị lại nặng kiểu nông thôn, bao cấp và tính thời chiến. Rõ ràng, đô thị của chúng ta kém phát triển và không bền vững.

Các quy hoạch thường ngắn hạn, các nhà quy hoạch thiếu cái nhìn đồng bộ và tiên tiến. Khi các nhà quy hoạch nước ngoài vào trao đổi ý kiến và tham gia quy hoạch, càng thấy yếu kém của chúng ta.

Đô thị là một hệ thống, một cơ thể sống gồm 5 thành phần: hệ sinh thái tự nhiên mà đô thị dựa vào và tạo nên môi trường của nó, hệ kiến trúc, hệ cấu trúc kinh tế, cấu trúc xã hội dân cư và văn hóa xã hội, hệ thống quản lý (chính trị hành chính). Phát triển đô thị không bền vững.

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Nhận diện con người Hà Nội qua lăng kính văn hóa Thăng Long - Hà Nội

    17/10/2019GS.TS. Trần Văn BínhCon người sáng tạo ra văn hóa, là chủ thể của văn hóa, đồng thời con người cũng là sản phẩm của văn hóa. Vì vậy, thông qua con người có thể hiểu văn hóa của một cộng đồng, một dân tộc, và ngược lại, qua văn hóa cũng có thể hiểu rõ về con người...
  • Đô thị - thiên đường hay nấm mồ của nhân loại

    31/01/2018Hân HươngDân Đô thị xài năng lượng nhiều hơn nông thôn - các thành phố ngốn tài nguyên hơn bất cứ một loại định cư nào...
  • Công nghiệp hóa = Đô thị hóa?

    30/03/2015Nguyễn Bỉnh QuânMười năm tăng tốc phát triển liên tục. GDP trên đầu người tiến tới sát mức 1000 USD cái ngưỡng mà nhiều chuyên gia dự báo sẽ xuất hiện những vần đề nan giải mới, sẽ bộc lộ các khía cạnh không bền vững do tăng trưởng quá nóng. Một trong các biểu hiện rõ nhất là vấn đề của các đô thị...
  • Mở rộng Hà Nội: Nỗi lo giữ gìn văn hóa thủ đô

    13/05/2008Đan TâmViệc mở rộng Hà Nội cần được tính toán rất kỹ về nhiều mặt và có bước đi thích hợp nhằm thể hiện được thủ đô là tiêu biểu nhất cho chính trị và văn hóa của đất nước
  • Bàn về các yếu tố thẩm mỹ trong kiến trúc đô thị

    04/05/2007Lương Bửu HoàngKhi đi tìm những bước đầu tiên của kiến trúc, có lẽ trước hết chúng ta thường liên tưởng đến những câu chuyện mang dấu vết của cái hang, cái lều, cái nhà, thành lũy... Những hình thức đó đáp ứng nhu cầu thiết thực của đời sống hàng ngày: nơi cư ngụ, sinh hoạt và mọi hoạt động của đời sống định cư.
  • “Hà Nội đang được quản như một cái làng”

    25/12/2006Dưới góc nhìn của những người ít nhu cầu ra phố buổi tối, lệnh cấm một số loại hình dịch vụ hoạt động quá 12h đêm mới đây của thành phố Nội không có vấn đề gì. Nhưng với nhiều người khác, đó là sự giới hạn nhu cầu của người dân, quyền tự do buôn bán, thậm chí can thiệp vào một nét văn hóa truyền thống của người Nội.
  • Hà Nội nơi mở cửa những đổi mới văn hoá

    08/02/2006Nguyễn Vinh PhúcKhông kể chuyện xa xưa, khi ở đây từng diễn ra sự tiếp xúc và cải biến văn hoá Ấn Độ - Trung Hoa, mà chỉ kể chuyện 100 năm trở lại đây, việc hội nhập rồi phát triển cùng văn hoá thế giới cũng đủ nói lên Hà Nội là nơi mở đầu những đổi mới trong đời sống văn hoá...
  • xem toàn bộ