Tản mạn về doanh nghiệp Việt Nam

02:41 CH @ Thứ Sáu - 27 Tháng Giêng, 2006

Trong thế giới ngày nay, khi hiệu quả về thời gian trở thành thước đo rất quan trọng thì doanh nghiệp và cả xã hội phải có những thay đổi cơ bản.

Tuy chưa trở thành thành viên của WTO vào tháng 12/2005 như đã dự định, nhưng hội nhập quốc tế ngày nayđã trở thành câu chuyện hàng ngày của doanh nhân Việt Nam: xuất khẩu đi hơn 120 nềnkinh tế, một năm đi công cán cả trên chục lần ra nước ngoài, sử dụng các công cụ hiện đại của công nghệ thông tin trong công việc hàng ngày, từ nước ngoài có thể duyệt báo cáo, cho chỉ thị, nhận thông tin từ văn phòng như không còn khoảng cách địa lý. Và đã bắt đầu nếm những món khai vị đủ loại chua, cay, mặn, ngọt của hội nhập là cạnh tranh ngay trên sânnhà, vừa mới thâm nhập được vào thị trường đã phải đối mặt với kiện tụng tranh chấp thương mại.

Rất nhiều doanh nhân đã trưởng thành nhanh chóng, nhất là những người trẻ, được đào tạo và chịu khó học hỏi. Trong khi đó phải nói không ít doanh nhân bị "hố" rất nặng,không biết ngoại ngữ, sử dụng phiên dịch không chuyên nghiệp và chưa biết ứng xử thích hợp. Việc uống rượu quá nhiều không phù họp với tập tục kinh doanh quốc tế, không phải cứ thật say thì ký được hợp đồng béo bỏ. Không phải tình cờ mà các doanh nhân Trung Quốc ngày nay không chỉ học quản trị kinh doanh, ngoại ngữ mà còn mời thầy từ Thuỵ Sĩ đến, trả tiền rất cao để học cách ăn mặc, chào hỏi, ứng xử phù hợp với doanh nhân quốc tế.

Song, tất cả mới chỉ là khúc dạo đầu cho một trường ca bi tráng sẽ tới và phải tới. Chúng ta sẽ phải tham gia vào các chuỗi giá trị (value-chain) hay trở thành bộ phận của một dây xích sản xuất quốc tế: sản xuất ở Việt Nam, lắp ráp ở Trung Quốc hay phải làm dịch vụ cho những hợp đồng đưa công việc ra ngoài doanh nghiệp (outsourcing) như thiết kế, kế toán hay chẩn đoán cho các siêu thị, Công ty, bệnh viện của Mỹ hay EU. Họ làm việc cả ngày đến 9 giờ đêm, rồi chuyển sổ liệu cho ta và đóng cửa về nhà vì lúc đó ở bên Mỹ đã tối và phải nghỉ.

Đúng lúc đó là một ngày mới của ta, mỏ máy tính đã thấy đầy ắp dữ liệu và phải hoàn tất mọi công việc trước 9 giờ đêm và gửi lại cho họ để họ bắt đầu một ngày mới. Không cần phải nói thêm nhiều cũng có thể hình dung khoảng cách dữ tợn giữa chúng ta hiện nay và thực tế này đang diễn ra ở Trung Quốc và Ấn Độ: khung pháp luật, kỹ năng của nhân viên -kể cả trình độ ngoại ngữ, sự tin cậy và kỹ thuật bảo mật...Phải đáp ứng tất cả các yêu cầu rất cao thì mới có thể trở thành thành viên của một mắt xích hay đối tác dịch vụ cho một mạng lưới outsourcing toàn cầu. Song, nếu đứng ngoài cuộc chơi lẫn nàythì chúng ta đâu có chăm chỉ, xuất khấu thật nhiều gạo hay rơm sạch, tức là xuất khẩu những sản phẩm thô với giá trị gia tăng thấp, thì chúng ta sẽ vẫn là kẻ ngoài cuộc và sẽ vẫn chỉ là nền kinh tế thu nhập thấp.

Trong thế giới ngày nay, khi hiệu quả về thời gian trở thành thước đo rất quan trọng thì doanh nghiệp và cả xã hội phải có những thay đổi cơ bản: phải thực hiện hợp đồng trong thời hạn nhanh nhất để đến sớm hơn đối thủ cạnh tranh. Chu kỳ sống của các sảnphẩm đều đã trở nênrất ngắn,từ điện thoại đi động đến máy tính và thời trang cao cấp mùa vụ không quá ba, bốn tháng. Trong thời gian đó, từ người làm ra chính sách đến hải quan, vận tải đều phải tiết kiệm thời gian giao hàng. Không thể chỉ có công nhân làm đêm, còn quan chức thì đủng đỉnh, hôm naycũng được ngày mai cũng xong, vì nếu vậy hiệu quả của cả nềnkinh tế được quyết định bởi khâu chậm trễ nhất, tức là bởi khâu nào biếng nhác và vô trách nhiệm nhất. Chỉ cần một khâu chậm trễ và lỡ hẹn thì hàng vạn con người trên cả chục nước sẽ bị vô hiệu hoá và hệ quả ra sao có thế dễ dàng mường tượng được.

Qua vài ví dự trên, có thể hình dung ra sự khác biệt lớn giữa doanh nhân toàn cầu hoá và doanh nhân của luỹ tre làng, giữa sinh viên toàn cầu hoá và sinh viên sau luỹ tre xanh : một người nhận thông tin, vật liệu từ toàn thế giới và hành xử theo luật chơi toàn cầu, ngôn ngữ toàn cầu, một người tìm kiếm lọi nhuận từnhững tính toán thiệt hơn qua các mối quan hệ với anh Hai, chị Ba để xin miếng đất hay ưu đãi thuế. Chừng nào sự cám dỗ của con đường kiếm tiền dễ dàng và phi pháp còn lớn thì con đường nhọc nhằn của toàn cầu hoá chưa thề mỏ ra. Song, có thế nhìn thấy trước, những ưu thế của luỹ tre làng là hạn hẹp và sớm muộn cuộc cạnh tranh vái đối thủ không cân sức sẽ diễn ra.Và lúc đó, sự nâng đỡ của anh Hai, chị Ba sẽ chỉ tác động rất có giới hạn mà thôi.

Một sinh viên toàn cầu hoá ở thành phố Hồ Chí Minh hay Hà Nội học qua mạng, xin học bổng qua mạng, trao đổi với bạn bè trên thế giới qua mạng. Có lẽ anh ta không khác một sinh viên ở nước ngoài nhiều lắm, trong khi một sinh viên sau luỹ tre xanh nhai lại những kiến thức cũ rích và vô dụng từ những bài đọc trong sách được xuất bản từ thế kỷ trước. Khoảng cách giữa hai con người đó là khoảng cách của thế kỷ chứ không phải khoảng cách tính bằng câysố.

Như vậy có thế mường tượng được rằng khoảng cách giữa chúng ta hiện nay và cái mốc cần đạt tới trong vài năm nữa còn lớn như thế nào. Người Việt Nam ta vốn được đánh giá là thông minh, tiếp thu nhanh, khéo tay cho nên có nhiều khả năng sẽ bắt kịp về kiến thức. Song, các thể chế, thói quen, các định kiến và sự thiếu hiểu biết là những cản trở không nhỏ. Thách thức lớn nhất là thách thức từ chính mình, không tự vượt qua được các trói buộc mà mình tự buộc vào. Cho nên đối mới tư duy vẫn là điều quan trọng nhất. Biết đón nhận cái mới, biến kiến thức học được thành trí tuệ, kỹ năng của mình, đó là điều chúng ta cầnlàm.

Năm mới 2006 với bao cơ hội giao lưu quốc tế chắc chắn sẽ đưa quá trình hội nhập quốc tế sâu sắc hơn và toàn diện hơn. Trong cuộc chiến đấu này, chiến đấu với chính mình, vượt lên được các giáo điều xưa cũ là yếu tố then chốt để đi đến thắng lợi với đối thủ trên thương trường. Chúc các doanh nhân chúng ta thành công!

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Công bằng với doanh nhân

    11/10/2018Tô PhánAi cũng cần có sự công bằng, doanh nhân cũng vậy. Công bằng với doanh nhân trước hết là thái độ công bằng của Nhà nước, của các cơ quan bảo vệ pháp luật, của các nhà báo và của toàn xã hội khi đánh giá đúng – sai, cái hay và chưa hay. ..
  • Xã hội tri thức và vài suy nghĩ về con đường hội nhập

    15/05/2018Phan Đình DiệuSinh thời, Norbert Wiener, cha đẻ của Điều khiển học (Cybernetics) đã dự báo: "Chúng ta đang làm biến đổi môi trường của ta tận gốc rễ đến mức rồi ta phải tự biến đổi chính mình để tồn tại được trong môi trường mới đó".
  • Xây dựng cộng đồng doanh nhân

    12/10/2015Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch - Tổng giám đốc InvestConsult GroupChúng tôi cho rằng vị trí của doanh nhân đã được nâng lên đáng kể nhưng chưa tương xứng với vai trò của họ đối với sự phát triển của đất nước. Hiện nay, trong suy nghĩ của một bộ phận không nhỏ của xã hội, doanh nhân vẫn không được coi trọng, vẫn bị coi là những kẻ bóc lột, doanh nghiệp tư nhân dường như vẫn còn mặc cảm tự ti trong quan hệ với doanh nghiệp nhà nước, với các cơ quan của nhà nước...
  • Doanh nhân dưới lăng kính văn hóa

    18/05/2015Nguyễn Trần BạtKhi kinh doanh trở thành một nghề thực sự, được trọng vọng trong xã hội, thì những chuẩn mực đạo đức, văn hoá của doanh nhân hiện đại cần được xác lập...
  • Bài toán hội nhập

    16/01/2006TS. Nguyễn Sĩ DũngKhoảng thời gian từ nay đến lúc nước ta chính thức gia nhập WTO và hội nhập thật sự vào nền kinh tế thế giới còn lại không nhiều. Những cơ hội và thách thức to lớn đang chờ ở phía trước. Vấn đề đặt ra là phải tận dụng được những cơ hội và hóa giải được những thách thức nói trên. Và đây là bài toán không ai có thể giải thay được cho chính chúng ta...
  • Đạo đức doanh nhân Việt Nam hiện nay

    05/01/2006PGS.TS Phạm Duy ĐứcTrong bài viết này chúng tôi không đề cập vấn đề đạo đức Doanh nhân là gì? Nội dung đạo đức Doanh nhân gồm những phẩm chất nào? Các vấn đề đó đã được trình bày trong giáo trình của khoa học Quản trị kinh doanh. Ở đây, chúng tôi xin nêu một số vấn đề cơ bản về đạo đức Doanh nhân Việt Nam đặt ra hiện nay...
  • Bàn về “văn hóa doanh nhân”

    03/01/2006Dương Trung QuốcNói đến “Văn hóa doanh nhân” hay “Văn hóa doanh nghiệp” chúng ta rất dễ sa vào một xu thế đang thời thượng là dường như toàn xã hội đang đi tìm cái căn cước văn hoá của mình. Đã có văn hoá ẩm thực, văn hoá làng xã, văn hoá đô thị... nay lại có văn hóa doanh nhân...
  • Cái giá của việc "lỡ tàu" WTO

    25/12/2005Việt LâmChúng ta không vào WTO bằng mọi giá nhưng cái giá ở đó là gì không thấy ai nói đến. Và cũng chưa ai trả lời xác đáng câu hỏi: VN phải trả giá như thế nào nếu tiếp tục chậm chân...
  • 7 căn bệnh lớn về quản trị doanh nghiệp Việt Nam

    22/11/2005Hoàng LộcNgày 13/11, Hội Marketing Việt Nam (VMA) đã tổ chức buổi thuyết trình và giao lưu với các doanh nghiệp phía Nam với chủ đề “Chẩn bệnh quản trị doanh nghiệp Việt Nam”...
  • Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

    19/11/2005Nguyễn Vĩnh ThanhHiện nay, sự cạnh tranh trên thị trường của các thành phần kinh tế ngày càng gay gắt, khốc liệt. Vì vậy, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam là một nội dung cần được quan tâm...
  • Nhận dạng quản lý doanh nghiệp ở Việt Nam (tiếp theo)

    12/11/2005Nguyễn Ngọc BíchTuyệt đại đa số các Công ty tư nhân (CTTN) ở ta ra đời năm 1990 đều áp dụng mô hình Quản lý xí nghiệp (QLXN) của XNQD...
  • Nhận dạng quản lý doanh nghiệp ở Việt Nam

    08/11/2005Nguyễn Ngọc BíchNhiều giám đốc của ta hiện nay mong muốn có một cuộc cách mạng về quản lý trong doanh nghiệp để nâng cao tính hiệu quả và tăng khả năng cạnh tranh. Họ làm đủ việc, nào là thay đổi nhân sự, nào đi học tập ở nước ngoài, nào lấy chứng chỉ ISO… Song nhiều trường hợp đã mang lại kết quả đáng buồn. Tại sao vậy?
  • Tôn vinh hơn nữa doanh nghiệp và doanh nhân

    21/10/2005Ngọc MinhTrong cơ chế kế hoạch hóa tập trung bao cấp, doanh nghiệp không ra doanh nghiệp, doanh nhân không ra doanh nhân. Doanh nghiệp hoạt động theo sự chỉ định, doanh nhân chỉ là người thừa hành, hoạt động không vì lợi nhuận, lỗ lãi do Nhà nước lo, tiêu dùng do Nhà nước phân phối định lượng. Kết quả Nhà nước phải đi vay để nuôi doanh nghiệp, chứ không phải doanh nghiệp nuôi Nhà nước - một quy trình ngược, quy trình phi kinh tế...
  • Nhân – Trí – Dũng của doanh nhân

    15/10/2005TS. Lê Đăng DoanhDoanh nhân bước chân vào con đường kinh doanh tất nhiên là để làm giàu, đồng vốn của mình sinh sôi nảy nở. Nhưng để trở thành lực lượng đi đầu làm cho “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ , văn minh”, tầng lớp doanh nhân phải hội đủ ba yếu tố: nhân – trí – dũng...
  • Tiêu chuẩn doanh nhân theo quan niệm Phương Đông

    27/07/2005Vũ Quốc TuấnTại nhiều nước trên thế giới, đã hình thành những tiêu chuẩn người lãnh đạo doanh nghiệp.
    Đối với nước ta hiện nay, có thể nói chúng ta đang thiếu những doanh nhân thực thụ. Nhiệm vụ cấp bách là phải từng bước hình thành một tầng lớp doanh nhân có tri thức, đủ tầm cỡ trong kinh doanh trong nước và vươn ra thế giới.
  • Những khó khăn khi gia nhập WTO

    22/07/2005Đặng Hồng QuangViệt Nam cần khẳng định quyết tâm tham gia một sân chơi bình đẳng, tôn trọng lợi ích của các quốc gia khác, đặc biệt là với các đối tác có tiềm năng xung đột cạnh tranh nhưng đồng thời phải thuyết phục để họ hiểu thực trạng kinh tế Việt Nam và có những nhân nhượng thỏa đáng...
  • Doanh nghiệp, doanh nhân - Đôi điều trăn trở

    22/07/2005Nguyễn Trần KhanhBài viết này nêu một số suy nghĩ về doanh nhân, doanh nghiệp và các mối quan hệ giữa doanh nhân, doanh nghiệp với Nhà nước, với giới tài chính - ngân hàng và với giới khoa học - công nghệ.
  • Hội nhập quốc tế: Cơ hội và thách thức đối với giá trị truyền thống trong điều kiện toàn cầu hóa

    19/07/2005Nguyễn Trọng ChuẩnQuá trình toàn cầu hóa đang diễn ra hiện nay là hệ quả của sự phát triển vô cùng mạnh mẽ, mang tính chất đột biến của khoa học và công nghệ cao, nhất là công nghệ thông tin. Các phương tiện hiện đại của công nghệ thông tin, trước hết là mạng Internet, mạng viễn thông toàn cầu, cáp quang xuyên đại dương, các mạng kết nối siêu lộ thông tin, … đã tạo ra kết cấu hạ tầng kỹ thuật của toàn cầu hóa.
  • 3 điểm yếu của doanh nhân Việt Nam

    02/07/2005Chưa đoàn kết, làm việc thiếu chuyên nghiệp nhưng lại hưởng thụ sớm quá, phung phí, tự mãn sớm quá là ba điểm yếu của giới doanh nhân trong nước dưới góc nhìn của ông giám đốc công ty dầu thực vật Cái Lân (Lâm Đồng). Ông có lối nói chuyện chân thành, thẳng thắn nhưng hết sức cẩn trọng. Suy nghĩ thật lâu và chọn lọc từng lời nói trước khi trả lời.
  • xem toàn bộ